Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Terbiye ve Araştırma Hastanesine karaciğer hastalıklarını kişileştirme için kazandırılan “fibroscan” adlı alet hizmete girdi.
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Rektörü ve sindirim bilimi uzmanı Prof. Dr. Yusuf Yılmayan, AA muhabirine, fibroscanın ultrason probu, bunun bağlı olduğu elektronik sistem ve taharri ünitesinden oluştuğunu söyledi.
Ultrasonik dönüştürücünün uykuluk dokusuna bağan frekanslı titreşimler göndererek uykuluk sertliği ve karaciğerdeki nicel yağ miktarının ölçüldüğünü anlatan Yılmaz, cihazın kurulmasının peşi sıra önce muayeneyi yaparak tanı koyduğunu belirtti.
Yılmaz, cihazın Amerika ve Avrupa’da haddinden fazla yaygın kullanıldığını rapor ederek, gastroenterolog ve endokrinologların okkalı namına tercih ettiğini aktardı.
Karaciğerdeki hasarın tespiti amacıyla genelde uykuluk biyopsisine ihtiyaç duyulduğuna meni fail Yılmayan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Karaciğer biyopsisi ağırlık, riskleri ihtimalî tıpkısı muamele. Hastalar yoluyla ağrısı ve mümkün riskleri nedeniyle it canlı istenmez. Hastanın istemediği ve riskli yöntemi uygulamaktan tığ dahi hoşnut olmayız. Ancak cihaz sayesinde taramalar yaparak efdal riskli bireyleri saptayıp onlara biyopsi önerirsek birçok yersiz biyopsi işleminin önüne geçebiliriz. Damarlı halde bu olmadığında laboratuvar, ultrason sonuçlarına göre baktığımızda hatim intaç fazla kişiye biyopsi beğenmek zorunda kalabiliyoruz. Cihaz sayesinde karaciğerdeki hasarın derecesi nedir, tıpkısı anda karaciğerde yağlanma varsa rakamla söyleyebiliyoruz. Hastalığın tedaviye yanıtını de bu cihazla değerlendirebiliyoruz.”
Yılmayan, uykuluk yağlanmasının genelde ağır, şeker hastalığı olan veya şeker hastalığı hastalığına akıntılı kişilerde görüldüğünü kaydederek, “Bu hastaların yüzde 30’unda uykuluk hasarı türlü. Uykuluk hasarı belli bire bir düzeyin üstünde ise bu hastalarda siroz gelişebilir. Bu cihazla bu riski taşıyanları tayin edebiliyoruz. Riski tayin edince biyopsi zorunluluğu varsa yapıyoruz. Bu, ayrımsız siroz vakasını beş yıl ilkin bize söyleyebiliyor. Bu maşa olmazsa yer beş altı 5 sene kaybediyoruz. Şayet siroz gelişme riski olan hastaları ilkin belirleme edebilirsek hastalığın siroza ilerlemesini engelleyebiliriz. Bu aygıt uykuluk hasarını çabucak hesap edebilir. Bu anlamda bizim üzere çok faydalı ve kullanımı haddinden fazla ameliye.” diye niteleyerek konuştu.
Fibroscan ile hastayı tetebbu ederken otama sürecinin çabuk başladığını belirten Yılmayan, “Hastadan MR istediğimizde çekimin yapılması ve raporlanması 1 ayak tabanı kadar sürebilir. Sökel gine termin alarak muayeneye ati. Fakat fibroscan ile tetkik sırasında hastaya bakıp o an değişmeyen verip riskli hastaları belirleme edebiliriz. Türkiye’dahi bu cihazdan kamu kurumlarında, üniversite hastanelerinde 10’un üstünde değil. Son teknoloji bire bir cihaz. Bizim Rize’ye kazandırdığımızdan ise Türkiye’birlikte vakit kaybetmeden 5 nüsha var.” dedi.
Prof. Dr. Yılmayan, fibroscanın yaygınlaştırılmasının sağlık alanında çokça şişman kazanımları olacağına dikkati çekerek, yaygınlaştırılırsa biyopsinin getirdiği maliyeti birlikte korkulu şekilde azaltacağını söyledi.
“Geleceğe müteveccih bu yatırımı yapmalıyız”
Dünyada uykuluk yağlanmasının sıklığının yüzde 25 olduğunun altını çizen Yılmaz, şunları kaydetti:
“Ülkemizde benim bile öncüsü olduğum mücahede gruplarının yaptığı araştırmalarda bu heybet yüzde 50’ye dayanmış. Yüzdelik 25 ile yüzdelik 30 arasında manalı aynı ayırt vardır amma yüzde 50 çokça faziletkâr tıpkısı orandır. Uykuluk yağlanması olan her 100 hastanın 10 tanesinde dava vardır. Bu 10 hastanın 3’ü ise o an siroz olmaya çokça yakındır. Bunu kâmil nüfusa yayıp bu yüzdelik 3’ü tayin yazar ona müteveccih havari hekimlik önlemlerimi alırsak gittikçe 10-15 sene ahir emniyetsiz hastalık maliyetlerini düşürebiliriz. Bu hastaların büyük çoğunluğunda siroz ilerleyebilir, bunlarda karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri gelişebilir. Ülkemizde bu hastalıkların tedavileri de en ferah şekilde cesamet tarafından karşılanıyor amma maliyetleri bu evrede 100 itmam veya 1000 ikmal daha yüksek kabil. Şu aşamada alacağımız önemlerle esasen gelecek 15-20 yıla envestisman yapıyoruz. Geleceğe yönelik bu yatırımı yapmalıyız.”
