Tarım ve Orman Bakanlığına sınırlı Ihtişam Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü, iklim değişikliği ve kuraklığın etkilerine karşı “suyu” güvence altına alacak projeleri hayata geçirirken, ati 4-8 maaş projeksiyonlarda İstanbul, Ankara ve İzmir’de akarsu konusunda temas ağırlık yaşanması beklenmiyor.
AA muhabirinin Ekincilik ve Orman Bakanlığından edindiği bilgilere bakarak, 1 Ekim – 1 Antrakt 2022 döneminde Türkiye genelinde kümeli yağışlar ortalamasında, ayrıntılı yıllar ortalamalarına göre yüzdelik 28,6, 2022 akarsu yılına bakarak da yüzde 2 azalış meydana geldi.
DSİ eliyle izlem edilen barajlardaki doluluk oranlarına bakıldığında ise ortalamanın yüzdelik 28,6 altında yağışsız tıpkı bağ bozumu gerçekleşse de güzeşte yılın ayrımsız dönemine nazaran 299 sulama kasıtlı barajın yüzdelik 25,8 ile henüz mahmul, 106 içme suyu barajının yüzde 28,4 ile benzeri seviyede ve 146 enerji isteyerek barajın dahi yüzdelik 33,8 ile henüz çok su bulundurduğu belirlendi.
İstanbul’un faal doluluk oranının yüzdelik 34,4 ile güzeşte yıl ayrımsız tarihten yüzdelik 7 elan az olduğu tespit edilirken, barajlara on paralık su gelmemesi halinde ilin yaklaşık 4 maaş içme suyu ihtiyacının karşılanabilme kapasitesi bulunuyor.
Ankara’nın hareketli doluluk oranının yüzdelik 20,7 ile güzeşte yılın ayrımsız dönemine göre yüzde 12,1 henüz aşkın olduğu belirlendi. Barajlara on paralık su gelmemesi halinde Ankara’de yaklaşık 8 mahiye içmece suyu ihtiyacının karşılanabilme kapasitesi var.
İzmir’in etken doluluk oranı ise yüzdelik 18,9 ile geçen sene bir tarihten yüzdelik 2,4 elan beş altı seviyede bulunuyor. Barajların birlikte muhalif suyu kuyuları ile içme suyuna takviye yapılıyor. Şehrin, barajlara tek su gelmemesi halinde 7 aydan fazla içme suyunu karşılayabilme kapasitesi bulunuyor.
Ayrıca şita ve baharat dönemi yağışlarla 3 büyükşehirde baraj doluluklarının artması öngörülüyor.
Tarımı kuraklıktan müzaheret etmek amacıyla alınan önlemler
Sektörel, kurumsal ve ferdî paydaşlar açısından, sulama yönetiminin bütün yönleriyle ele alınması ve gelecekle ilişik aynı perspektifin belirlenmesi için 25-27 Teşrinisani 2022’da DSİ “Sulama Yönetimi Çalıştayı” gerçekleştirdi. Çalıştay çıktılarının değerlendirildiği son raporu amacıyla hazırlıkları bitmeme ediyor.
Türkiye’üstelik akarsu yönetiminde sektörler arası yer ile ahenktar, adil bire bir paylaşımın ve suyun hareketli kullanımının sağlanması gerekiyor. Türkiye’nin yılda averaj toplanmış 112 bilyon metreküplük kullanılabilir su potansiyelinin kısaca yüzde 76’sı zirai sulamada kullanılıyor. Fakat bilcümle projeler tamamlandığında sektörler arası su paylaşımında, sulamada makbul su miktarı artmakla alay malay, sulamanın payının yüzde 64’e gerilemesi bekleniyor.
DSİ, global abuhava değişikliğine merbut olarak, sıklığı ve şiddeti kalan kuraklığın damarı bozuk etkilerinin azaltılmasına yönelik kendisine strüktürel ve strüktürel olmayan tedbirler ile muhtemel can ve para kayıplarının önüne geçmeyi hedefliyor.
Yapısal icraat beyninde; soylu erki kullanılabilir akarsu potansiyelini yetiştirmek amacıyla ambarlama tesisleri ile havzalar arası su aktarımı projelerinin tamamlanması, eskimemiş düz yazı edilecek sulama sistemlerinin basınçlı-borulu adına mensur edilmesi, işletmedeki sulama tesislerinin “Yenileme Projesi” kapsamında basınçlı-borulu sisteme dönüştürülmesi, kutur tesisleri kurulması, derkenar suların sulamada yeniden kullanımına yönelik icraat kapsamında muktezi atılmış su tesislerinin düz yazı edilmesi kabil maddeler kayran alıyor.
Yapısal olmayan çalışmalar içerisinde ise işletmede mevcut tam barajlar amacıyla (enerji-içmece suyu-sulama) işletme programlarının hazırlanması ve aşamalı akarsu tasarruf bakım bedeli uygulanması bulunuyor.
Bunların yanında DSİ, kuraklık ve akarsu yönetimi başta almak üzere ayrıksı kurumların çalışmalarına ve projelerine bile ulama sağlıyor.
