TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Akif Çağatay Tığ, BENDE Senatosunun F-16 satışıyla ilişkin tutumunun çok olumlu olduğunu belirterek, “Müttefiklik ruhu içerisinde olması gereken benzeri tutumdur zaten, bizim beklediğimiz üstelik buydu. Olumlu tıpkı tutumdur. Bu anlamda biz de ümit ediyoruz ki, gerçeklerle ahenkli ayrımsız sonuca varırız.” dedi.

Kılıç, Diplomasi Muhabirleri Derneği (DMD) üyesi ara sıra gazetecilerin gündeme ait sorularını yanıtladı.

Uluslararası ilişkilerde Rusya- Ukrayna savaşı ve beraberinde getirdiği besin krizi kadar konulara, ABD, Asya-Pasifik ve Avrupa’daki gelişmelere dikkati calip Kılıç, Kovid-19’a ilgili kısıtlamalar kalktıktan sonradan siyasilerin birlikte parlamentolar arası temasların birlikte arttığını ve yoğun tıpkısı diplomasi trafiği olduğunu söyledi.

Tığ, KÖLE’üstelik New Jersey Senatörü Bob Menendez ve Maryland Senatörü Chris van Hollen’ın sunduğu ve Türkiye’ye F-16 satışını sınırlandırıcı koşullara bağlayan eklemelerin, ABD 2023 Millî Savunma Yetkilendirme Kanun (NDAA) tasarısının Senato versiyonundan çıkarılmasına ilişik bire bir istifham üzerine; BENDE’ye YANLIŞSIZ Tümen Umumi Başkan Yardımcısı ve Aut İlişkiler Başkanı Efkan Alabalık başkanlığında yapılan 9-13 Mayıs ve 28-30 Eylül’deki ziyaretleri hatırlattı.

Ziyaretlerde edindiği izlenimi nâkil Kılıç, Senato ve Temsilciler Meclisi yetkilileri, basın, hükümet temsilcileriyle tahminî 40 müzakere yapıldığını kaydetti.

Kılıç, ABD Kongresinde Türkiye’nin siyasal olarak zorlu de dostu sıfır şahıslar olsa birlikte, dünyadaki gâh gelişmelerin kişileri istemese dahi gerçekleri görmeye zorladığını belirterek, “Ancak şurası gördüm, geçen seneden beri gelen ve serencam iki yaptığımız Tümen ziyaretimizde birlikte kişisel gözlemim adına, havanın çok da basında kayran aldığı kadar veyahut dahi sesi menfi çıkanların yaymak istediği büyüklüğünde karşıt olmadığını gözlemleme şansımız oldu.” dedi.

Tığ, Rusya-Ukrayna savaşı sürecinde Türkiye’nin Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin uygulanması, tahıl koridorunun oluşturulması ve esir takası üzerine oynadığı role dikkati çekerek, “Türkiye’nin, BENDE’deki bazı manipülatif hareketlerin sonucu kendisine yayılan karşıt algıdaki kabilinden bir ülke olmadığının” görüldüğünü belirtti.

Mayıstaki ziyaretlerinin, Ukrayna’daki durumun ısıdam olduğu ve ESIR Kongresinde ara sıra brifinglerin verildiği döneme denk geldiğini aktaran Tığ, şöyle devam etti:

“O brifingler sonucu olduğunu düşündüğüm şekilde, ilk kez ABD’li siyasilerin, Kongredekilerin bölgemizde hareket eden durumları haddinden fazla da gani algılayabilmiş olduklarını gördük. Ama bu çerçevede, hem Türkçe kelimeler öğrenmişlerdi, kim; filhakika öğrenmeye birlikte bitmeme ediyorlar. Alelhusus, ‘Bayraktar’. Hem dahi, Türkiye’nin ortaya koymuş olduğu kararlı duruşu hem bile savaşın iki tarafıyla dahi görüşebilme kabiliyetini ve güven verebilmiş olma özelliğini dahi ölçüm ettiklerini gördük.”

Tığ, eylüldeki ziyaretlerinde Türkiye’nin duruşundan taviz vermemesinin KÖLE’nin Türkiye’yi anlamasında enerjik olduğunu gördüklerine meni ederek, “Şunu gördüm ki, iki ülkenin arasındaki ilişkinin, ESIR Kongresindeki kişilerin görüşlerinden henüz büyük olduğunu çıktı bütün algılamış ve bunu ön plana çıkarmış şekildeydi.” diyerek konuştu.

F-16 uçaklarının zaten Türkiye’dahi üretiliyor olmasının ve Silahlı Kuvvetler envanterinde oluşunun, Türkiye’nin savunma sanayiindeki gelişiminin dahi bu algıda etkisinin olduğunu dile getiren Tığ, “Şunu biliyorlar ki, Türkiye’nin savunma sanayii ile müteallik yerine tıpkı ihtiyaç duyması halinde önce başvurduğu düzlük, NATO müttefikleri. Fakat NATO müttefikleri, müttefiklik ruhu içerisinde akıntı etmez ise Türkiye’nin öz savunma sanayisini geliştirme konusundaki kapasitesini birlikte görüyorlar artık ve Türkiye’nin evgin gidermesi durumda hareket edebileceğini dahi biliyorlar.” değerlendirmesinde bulundu.

“Senatodaki tasarıdaki atılmış kadem, gerçekleştirilen formaliteci haddinden fazla olumlu tıpkısı tutumdur”

Kılıç, Türkiye’nin istek ve ihtiyaçlarının ayrımsız zamanda NATO müttefikliği ve caydırıcılığı açısından öneminin dahi altını çizdi.

ESIR’nin düzenlilik politikasının ve algısının NATO tamamen olduğuna de dikkati çeken Tığ, şunları kaydetti:

“Bütün bu faktörler benzeri araya geldiğinde, gördüğüm kadarıyla ÇAKER yönetiminin de bu nokta Türkiye’nin caydırıcılık kabiliyetinin daha üstelik efdal olması noktasındaki bilgelik paylaşımı zannedersem, umumi havada hakeza bire bir öge oldu. Tabii aynı basamak henüz var. Temsilciler Meclisinde bu bizim akseptans etmediğimiz iki öneri geçmişti. Fakat Senato ayağında deminden geçmedi, tasarıdan çıkarıldı. Şimdi iki tasarının arasında aynı ahenksizlik olmasından mütevellit, tıpkı uyumlaştırma çalışması yapılacak. Bunun de genel anlamda, uyumlaştırma çalışmasının, son teşrin ortası kabil olması muhtemeldir. Tabii orada demin seçimler bile bahis mevzusu. Ama teşrinisani ayının ortası gibi benzeri süreçte bunun çalışmasının yapılması öngörülebilir, lojik olan benzeri zamandır diyerek düşünüyorum.

Dolayısıyla, bu hamle birlikte bittikten sonraları bu aksiyon gerçekleşir. Ama şurası söyleyebilirim ki, Senatodaki tasarıdaki atık girişim, gerçekleştirilen şekilperest çok olumlu bire bir tutumdur. Müttefiklik ruhu içerisinde olması müstelzim tıpkı tutumdur doğrusu, bizim beklediğimiz de buydu. Olumlu tıpkı tutumdur. Bu anlamda biz de ümit ediyoruz ki, gerçeklerle ahenktar bir sonuca varırız.”

“Türkiye adına tek şartı akseptans etmeyiz”

Kılıç, konunun BENDE’nin çöz mevzuatıyla, bütçesiyle ortaya koyduğu kurallarla ilişkin olduğunu, aslında Türkiye’ye F-16 satışını engelleyen ayrımsız şeyin bulunmadığını belirterek, “Bunu lütfetmek isteyenler şurası söylüyor: ‘Satmayalım.’ demiyor. ‘Satarsak, verirsek dahi bunu şarta bağlayalım.’ diyor.” ifadesini kullandı.

F-16’ları “koşullu satalım” yaklaşımını Türkiye’nin akseptans etmediğini vurgulayan Kılıç, şöyle bitmeme etti:

“Ama biz de diyoruz kim Türkiye olarak, ‘Hiçbir şartı akseptans etmeyiz. Tığ eğer bu savunma sanayii ürünlerini alırsak, Türkiye olarak istediğimiz şekilde, makul gördüğümüz şekilde hâkim bire bir devlet yerine aldığımız, Silahlı Kuvvetlerimizin envanterinde olan değme ürünü zahir kullanıyorsak bunu birlikte öyle kullanırız.’ Buradaki huzursuzluk, artık silahların veya savunma sanayii ürünlerinin meşrut olup olmayışı.”

Tığ, Türkiye’nin ayrıksı beklentilerinin olup olmadığına ilişik ise, “Birinci önceliğimiz, bu tasarıdan istediğimiz şekilde ayrımsız serencam alalım, müspet aynı evolüsyon olması yerinde, diğerlerini bunun üzerine yapı edelim. Yani pozitiften başlayıp ondan sonraları ihtilaflı durumlara geçelim hedefindeyiz.” diye konuştu.

Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üyelik başvuruları

Finlandiya ve İsveç’in NATO üyelik sürecine ilişkin bir istifham konusunda Tığ, “Finlandiya ile İsveç tıpkı kategoride değerlendirilmiyor bizim açımızdan. Bu noktada Finlandiya henüz avantajlı, İsveç elan dezavantajlı konumda diyelim.” ifadesini kullandı.

Tığ, İsveç’teki seçimlere bel ederek, “Bundan eski hükümet Türkiye karşıtı olan ve kilolu manada terör örgütünün yanı sıra vadi almış, bunu da gizlemeyen amma ne hikmetse İsveç’te mebus seçilebilmiş tıpkı kişinin desteğiyle ayakta duruyordu. Beklenti ediyorum kim yeni İsveç hükümeti bu şekilde olmayacaktır, onların üstelik debi alanları, kabiliyetleri henüz yüksek olacaktır.” dedi.

İsveç’in da süreçte attığı bazı müspet adımlar bulunduğunu ancak bunların Türkiye’nin istediği ölçüde olmadığını tamlayan Tığ, “Biz hangi istediğimizi, hangi yapılmasını beklediğimizi vazıh namına söyledik.” değerlendirmesinde bulundu.

Tığ, Finlandiya’nın NATO üyeliğinin onay için TBMM’ye İsveç’ten geçmiş gelip gelmeyeceğine ait ayrımsız soruya, daha seçme iki ülkenin üyeliğinin müsaade için TBMM’ye gönderme edilmediği yanıtını verdi.

KÖLE’yi görüşme ettiklerinde de Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üyelik başvurusuna ait tutumunun gündeme gelip gelmediğine ait ise Kılıç, kendilerine bu konuyla ilişkin istifham soranlara Türkiye’nin kesin tutumunu ilettiklerini fakat bu konuyu gündemdeki apayrı konularla ilişkilendirmediklerini aktardı.

AKPM’nin Şengen başvurularının haksızca reddedilmemesine yönelik Türkiye’nin teklifini onaylaması

Tığ, Avrupa Konseyi Mebus Meclisinin (AKPM), Avrupa Birliği (SUTAŞ) üyesi ülkelerin Şengen vizesi başvurularını haksız nedenlerle reddedilmemesini öngören ve Türkiye’nin hazırladığı karar tasarısını Genel Asamble oylamasında akseptans etmesini bile değerlendirdi.

DÜRÜST Fırka Konya Saylav Nur Altunyaldız’ın hazırladığı raporun, mevcut eksikliklere değinmesinin ve onaylanmasının haddinden fazla kocaman olduğunu tamlayan Tığ, “AKPM’deki ayrımsız rapora bunun dercedilmiş olması ve dile getirilmiş olması müracaat noktası açısından, argümanlarımızı ortaya koyarken veyahut da Şengen sistemi içindeki kimi aksaklıkları dile getirdiğimizde bizim üzere bire bir müracaat noktasıdır. Bu anlamda bu eksikliklerin tayin edilmiş olması ve rapora merkum olması kocaman. Zira Şengen sisteminin korkulu manada ayrımsız sıkıntısı var şu anda.” diye konuştu.

Kılıç antrparantez, Libya’ya parlamenterler düzeyinde ayrımsız astronomi ziyaretinin yapılıp yapılmayacağıyla ilişkin tıpkısı soruya, ziyarete ilgili tıpkısı devir belirlenmediğini ancak ilk fırsatta Trablus ve Tobruk’a bire bir ziyaretin gerçekleşeceğini söyledi.