7 Fasıla Üniversitesinde Kahve Söyleşilerinin kırk üçüncüsü olan ” Kilis’in Mimari Dokusu” antetli musahabe, Talim Üyelerinden Dr. Öğr. Üyesi Akış Tercanlı’nın sunumlarıyla gerçekleştirildi.
Tercanlı, Kilis’in, tarihi ve mimari mekanları, geleneksel yapısını koruyan sokak dokusu ve kültürü ile Güneydoğu Rum Bölgesinin sunu mefret şehirlerinden birisi olduğunu belirterek,, tarihi proses içerisinde Kilis’ten bahsetti.
Tercanlı, Kilis Ulu Cami’nin, Kilis’teki mimarlık kültürü ve çeşitliliği gösteren sunu eke yapılarından biri ve ayrımsız zamanda Kilis’in bildirme çarkıt dini mekanı olduğunu belirtti.
Celil Cami’nin, Memlüklülerin egemenlikleri döneminde mensur edildiğini nâkil Tercanlı, Osmanlı döneminde Cezaevi Cami inşa edilene büyüklüğünde Kilis’teki içtimai ve kültürel hayatın da merkezi olduğunu söyledi. Türk-İslam devletlerinde “Ulu Cami”lerin hoppadak dini ibadetlerin namına getirildikleri yerler değil, aynı zamanda toplumsal hayatın üstelik etrafında şekillendirildiği yapılar olduğuna meni etti.
Üzerindeki kitabelerden hareketle, Celil Cami’nin 1388 yılından tezce evvel yapılmış olduğunun düşünüldüğünü ifade ederek, Celil Cami’nin Selçuklu mimarisini yansıttığını aktaran Tercanlı; süslemelerde ise lehçe odaklı yaklaşımların aktif olduğunu vurguladı. Tercanlı, Celil Cami içerisinde kayran kayran süslemeler karşı birlikte bilgiler aktardı. Ravanda Kalesi’nin askeri tıpkı bina adına serencam etap kebir olduğuna ilgi çekici Tercanlı; hamamların ve anadan görme dokusunu koruyan sokakların birlikte yüce tarihi mekanlar kendisine görüldüğünü söyledi. Tercanlı, Mezopotamya’nın genişlik büyük höyüklerinden biri olan Hacim Höyük’ün yaklaşık 200 metre büyüklüğünde güneybatısında mütezayit ve Mozaikli Bazilika adıyla kayıtlara geçen Mozaikli Kilise’nin hem kent tarihi hem de Er Ahit Bizans Mimarisi açısından bilgi veren haddinden fazla balaban aynı bina olduğunu vurguladı. Kilis’te bile özgün dokusu mahfuz kabaltıları görmenin olabilir olduğunu belirten Tercanlı; Osmanlı döneminden günümüze vasıl kabaltılara Salih Görgülü Kabaltısı, Hasan Mir Kabaltısı, Şeyh Camisi Kabaltısı, Çarkıt 7 Mabeyin İlkokulu Kabaltısı ve Mehterhane Camisi Kabaltısı’nın eş verilebileceğini aktardı.
Program, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Büyük Yıldırım’ın Dr. Öğr. Üyesi Akın Tercanlı’ya teşekkür belgesi arz etmesiyle sona erdi. – KİLİS
