Kocaeli’dahi vatandaşlarla görüşme programında bire bir araya gelen Bilişimci ve Yazar Orhan Toker, ebeveynlere balaban uyarılarda bulundu. Toker, “40 zaman benzeri dersi tamamlayamayacak, ilgi süreleri olamayan ayrıntılar var. Neymiş on paralık konuşamıyormuş, dışardan söyleneni algılayamıyormuş üzere gözüken torunlar var. İşte bunlar evvel 36 kamer aşkın ekrana maruz eksik kollar. Emretmek kim çocuklarımıza önceki 36 kamer ekran göstermeyeceğiz” dedi.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin Kocaeli Kongre Merkezi’nde düzenlediği “Ailem Kocaeli Buluşmalarına” it canlı çok ailenin yakından takip ettiği Bilişimci ve Edip Orhan Toker, “Sayısal Çocukların Ebeveyni Doğmak” bahis başlığıyla katıldı.
Pandemi sürecinde çocukların okula gidememesine dikkat calip Toker, “Aileler çocuklara ‘Dünyanın sonu gelecek’, ‘Şu büyüklüğünde suyumuz kaldı’ diye niteleyerek kaygılandırmaya başladı. çocuklarda sorun oluşmaya başladı. Peşi Sıra pandemi geldi, bu öğün füru okula gidemediler, arkadaşlarını göremediler, dışarıya çıkamama durumları başladı” dedi.
İlk 36 kamer çocukların zihnî iş süreci olduğunu vurgulayan Toker, “İnsan beyni 100 bilyon hücreyi kapsıyor, bu hücrelerin 36 ayda yüzdelik 86’sı tamamlanıyor. Bilcümle bire bir para kullanacağımız zihinsel becerilerimiz bu evvel 36 ayda tamamlanıyor. Akın Etmek, bahsetmek ve duygularımız bütün bu geçmiş 36 ayda. Bu gelişim sürecinde görüntülük ne büyüklüğünde çalışkan olursa iş yarım tamamlanıyor” diye niteleyerek konuştu.
“Çocuklarımıza önce 36 kamer ekran göstermeyeceğiz”
Çocukların kimi zaman kendilerini ifade etmekte meşakkat yaşadığını tabir eden Toker, “Dilsiz çocuklar var biliyor musunuz? İlkokula gidiyor, itişerek anlaşıyorlar. Kendilerini anlatım etmekte zahmet yaşıyorlar. 40 an aynı dersi tamamlayamayacak, özen süreleri olamayan dallar var. Sanki on paralık konuşamıyormuş, dışardan söyleneni algılayamıyormuş üzere gözüken ayrıntılar var. İşte bunlar ilk 36 ay aşkın ekrana maruz kalmış ayrıntılar. Buyurmak ki çocuklarımıza geçmiş 36 kamer görüntülük göstermeyeceğiz. Ayrımsız kuralımız var, yaşından tıpkı çıkaracağız, kalanı 10 zaman süre vereceğiz. Yani 5 yaşındaysa tıpkı çıkardık 4, 40 an süresi var. Okula başlamadıysa bu süreyi ikiye bölerek, içeriğini yarayışlı, gelişimi destekleyici uygulamalardan tayin etmek gerekir. Imdi çalışmalar öyle benzeri bozuldu kim onun için güzel şeyler izlemeli, sâdır reklamlara da dikkat edilmeli. Kararlı almak geçişsiz. Yerleşme denince, ’10 an doldu’ diye niteleyerek fişi çekmeyeceksiniz. Bu, sizin bildirme sevdiğiniz dizinin ortasında çocuğun gelip fişi çekmesine benzer. Bu bir molekül, bırakın müsaade verin izlesin. O devir size saygısı da artar, izlediği şeyi uzatıp, gösterge yetkisinin sizin elinizde olduğunu anlar. Çocuğa orada aynı elastikiyet fora etmek, otoriterliğin sizde olduğunun bire bir göstergesidir. Ama fişi çekerseniz size saygısını kaybeder, ona özen ederek zaman esneklik gösterirsiniz, erte er kapatırsınız” ifadelerini kullandı.
“Kâfi kim makul oyunları seçip, oynayabilsinler”
Ebeveynlere tavsiyelerde mevcut Toker, “Yavru yolda durmuyor, aşındırmak yemiyor, bizi bayındır bıraksın diyerek eline tablet ve telefon verirseniz çocuk büyüdüğünde de onu arar. Yasaklamak olmuyor, muhteva kontrolünü uygulamalara yaptırmak çok yanlış. O zaman ne oluyor biliyor musunuz? Şu izlenimi veriyorsunuz; ‘Seni bilgisayarlar arama ediyor’ Şimdi gelelim bilgisayar oyunlarına. Oyunlar akla yatkın seçildiğinde çocuklar gün öğrenebilirler, coğrafya öğrenebilirler, tutum, servet yönetimi öğrenebilirler. Kâfi ki doğru oyunları seçip, oynayabilsinler. Biz baziçe seçme zahmetinde bulunmadığımız amacıyla çocuklar arkadaşlarının oynadığı oyunları oynuyor. Yeryüzü çokça oynanan, bildirme çok reklamı sâdır oyunlar, çocuğu devamlı oyuna çağıran oyunlar ısrarcı olan oyunlar. Söz Gelişi gâh oyunlar, çocuk oyuna girdikçe onu ödüllendirir, ona oyun parası verir, oyuna girmediğinde dahi kur kaybeder. Bu oyunlar dahi çocukları felek oyunlarına alıştırır. Yavru rekabetçiyse makine yarışı oynar, plan yapmayı seviyorsa izlem oyunları oynar, meraklıysa marifet oyunları oynar. Yeter ki biz seçelim ve onunla beraber oynayalım, üste onu oyunu sevdirirsek bu arada oynarsanız bayılacaktır” sözlerine ekledi. – KOCAELİ
