ŞENGÜL AZBAY/ÖMER FARUK CEBECİ – Form üssü Kocaeli’nin Bataklık ilçesi olan ve “asrın felaketi” yerine tanımlanan 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin üzerinden 23 sene geçti.

AA muhabirinin derlediği bilgilere bakarak, 17 Ağustos 1999’dahi saat 03.02’de 7,4 büyüklüğünde meydana mevrut ve 45 saniye süren Marmara Depremi; Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce’üstelik yıkıma bozukluk oldu.

TBMM Hareket Riskinin Araştırılarak Zelzele Yönetiminde Alınması Müstelzim Önlemlerin Belirlenmesi· Üzere Kurulan Meclis Araştırması Komisyonunun Temmuz 2010 günlü raporuna göre, depremde 17 bin 480 sevimli hayatını kaybetti, 43 bin 953 gönül yaralandı.

Yaklaşık 200 bin kişinin evsiz kaldığı, 66 bin 441 göz ve 10 bin 901 hisse senedi yerinin yıkıldığı depremden 16 milyona mail kişi değişik düzeylerde etkilendi, 285 bin 211 göz ve 42 bin 902 gelişim durumunda hasar belirleme edildi.

Kentsel dönüşüm çalışmalarıyla yaralar sarıldı

Depremde İstanbul’dahi 454 sevimli yaşamını yitirirken Yalova, Düzce ve Taşmak’ten kentteki hastanelere getirilen yaralılardan hayatını kaybedenlerle bu aynı 981’e çıktı.

İstanbul’dahi 1880 kişinin yaralandığı depremde 41 bine mail bölük ve gelişim durumunda hasar oluştu, 18 bin 162 ev mutedil ve vahim şiddetteki hasar yüzünden oturulamaz hale geldi.

Kentte ayrıca 3 bin 171 okuldan 820’si hasar gördü. Bunların 118’i mutedil, 13’ü dokunaklı hasarlı yerine belirlendi. İstanbul’daki 10 bine yakın amme binasının 1137’sinde birkaç, 387’sinde itidalli, 37’sinde ise yoğun hasar oluştu.

İstanbul’dahi depremden genişlik çokça uymazlık gören vadi Avcılar oldu. İlçede 270 emanet hayatını kaybederken yüzlerce dirilik da yaralandı. 1823 ev ve 326 hareket yerinin yıkıldığı ya birlikte ağırbaşlı hasar gördüğü ilçede, 5 bin 106 ev ve 872 hareket durumunda ılımlı hasar, 3 bin 685 konut ve 461 iş yerinde hafif hasar meydana geldi.

Bakanlıklar ile TOKİ ve başka kurumların iş birliğinde yapılan kentsel inkılap çalışmalarıyla depremin yaraları iri oranda sarıldı. TOKİ, şehremaneti ve hür teşebbüs yoluyla yıkımın yaşandığı kentlerde, hareket yönetmeliğine makul binlerce eskimemiş bölük nesir edildi.

Başta okullar ve hastaneler kadar kamu binaları görünmek üzere hafif hasarlı binalar depreme cebin güçlendirildi.

Kocaeli’üstelik depremin izleri silindi

Binlerce insanın yaşamını yitirdiği, familya ve aksiyon yerinin yıkıldığı Kocaeli’bile, depremin peşi sıra facianın elem izleri ortadan kaldırıldı. Depremde sunu kırıcı yıkımın yaşandığı şehirde yer sarsıntısı yönetmeliğine uygun binlerce ev nesir edildi.

Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında Azmak, Haliç ve İzmit özellikle kalkmak amacıyla birçok ilçede kullanılmamış projeler hayata geçiriliyor.

Bu kapsamda yapı stoku açısından bildirme riskli bölgelerden biri olan Yeni Mahallesi’nde başlatılan “Yerinde Kentsel Inkılap Projesi” ile 1105 adalet sahibinin evleri yeniden yapılacak.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesince akçalanmış edilen projede, 494 binada oturan türe sahiplerinin boşaltma edilmesiyle katabolizma çalışmaları yapıldı.

Kıyamet ve Ivedili Format Yönetimi Başkanlığı, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Gebze Ustalık Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü aksiyon birliğinde hazırlanan “Kocaeli İli Afet Zararlarının Azaltılmasında Beyinli Şehir Uygulaması Projesi” kapsamında “ivedi müdahale” ve “er uyarı” sistemi kurulması için çalışmalar bitmeme ediyor.

Yine şehrin farklı noktalarına kurulan 41 deprem vasıta istasyonundan elde edilen verilerle hareket haritaları ve master planlar hazırlanıyor, riskli alanlar izleniyor.

Kocaeli ülke ihracatına bildirme çokça ulama sağlayıcı illerin başında

Limanları ve istihsal tesisleriyle Türkiye’nin arsıulusal ticaretinde eke yere eş olan Kocaeli, depremin arkası sıra geçen 23 yıllık süreçte ihracatını balaban oranda artırdı.

Türk imalat sanayisinin kısaca yüzde 15’ine ev sahipliği işleyen kent, Türkiye’nin bu yıl amacıyla belirlenen 250 milyar dolarlık ihracat hedefine arz hayatiyetli katkıyı veren iller ortada bulunuyor.

Kocaeli, 1 bilyon 741 milyon dolarla İstanbul’un ardından temmuzda sunma çok sanayi ihracatı gerçekleştiren ikinci, otomotiv endüstrisinde ise 565 milyon 418 bin dolarla geçen ay genişlik fazla dış satım gerçekleştiren el olmayı başardı.

Türkiye’nin sanayi merkezlerinden Kocaeli’dahi üretilen malların dünya pazarlarına ulaşmasında kocaman çalım oynayan İzmit Körfezi’ne 2021’birlikte 9 bin 554 gemi uğradı.

Geçen yıl, İzmit Körfezi’nin etrafındaki limanlarda sabık sene elleçlenen toplanmış denge miktarı dahi 2020’ye göre yüzdelik 6’lık artışla 81 milyon 335 bin 143 tona ulaştı. Türkiye’deki limanlarda elleçlenen bütün abra miktarının yüzde 15’inin gerçekleştirildiği Kocaeli, geçen yıl bu alanda da birinci tam meydan aldı.

Sakarya’dahi “yatay kentleşme modeli” kararlılıkla sürdürülüyor

Depremin yer haddinden fazla etkilediği ikinci yer olan Sakarya de kentsel transformasyon ve ayrıksı çalışmalarla depremin izlerini sildi.

Kıran sonrası başlatılan çalışmalarla 15 Orak Ayı Camili, Korucuk ve Karaman mahallelerinde Vilayet ve ayrıksı resmi kurumların üstelik içerisinde bulunduğu “yeni yerleşim bölgesi” oluşturuldu.

TOKİ aracılığıyla sarsıntı yönetmeliğine akla yatkın konutlar mensur edilirken Büyükşehir Belediyesi üstelik Yenikent Otopark, Yenikent Kültür Sarayı ve Korucuk Otopark kadar içtimai donatı alanlarını kente kazandırdı.

Sakarya’üstelik olası depremleri yer bir iki kayıpla atlatabilmek üzere “ufki kentleşme modeli” kararlılıkla uygulanmaya devam ediliyor. Benzeri sayesinde çokça kıvrım binalara mezuniyet verilmezken şehir sakinleri hareket yönetmeliğine akla yatkın konutlarda güvenle yaşamlarını sürdürüyor.

Sanayi ve ekincilik alanındaki yatırımlarıyla adından saraka ettiren Sakarya, kentsel dönüşümde de Türkiye’ye benzer oluyor. Bu kapsamda Erenler ilçesine sınırlanmış Yenimahalle ve Küpçüler mahallelerinde 666 dönüm alanda 9 etaptan oluşan “Erenler Belediyesi Kentsel Inkılap Projesi” hayata geçirildi.

Yıkılanların yerine yapılan konutlar türe sahiplerine verilirken belediye bütçesiyle girişim kadem gerçekleşen projede çalışmalar bitmeme ediyor.

Büyükşehir Belediyesi, beklenen afetlere hazırlıklı olunması için kente Kıran Eş Güdüm Merkezi (AKOM) da kazandırdı. AKOM, beklenen facia yerinde kriz merkezi adına hizmet sunacak.

Sakarya ekonomisi katlanarak büyüdü

Sakarya’de sanayici ve yatırımcılara sağlanan teşviklerle hisse senedi dünyası birlikte adeta ayağa kaldırıldı. Sakarya 1999’da 180 milyon dolar olan ihracatını yatırım ve teşviklerle 2021 sonu itibarıyla 5 bilyon doların üstüne çıkardı.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, dünyayı etkisi altına düzlük salgın zımnında 2020’dahi 4 bilyon 624 bin dolar ihracat gerçekleştiren kent, güzeşte yıl 152 talih ve 9 başıboş bölgeye 5 bilyon 99 milyon 790 bin dolarlık aut bey yaparak devlet ekonomisine ulama sağladı.

Türkiye’bile arz çok dış as yapan kentlerin başını çekici Sakarya, bu yılın önce yarısında 2 milyar 631 milyon 261 bin dolar ihracat yaptı.

Kentte 1999″bile bire bir olan kombinasyon uran bölgesi sayısı, bu müddet zarfında 11’e ulaştı. Kentte 5 tevhit endüstri bölgesinin kurulması için icraat bitmeme ediyor.

Depremin yaralarını muhasır şehir, 23 yılda ekonomisini büyüttü.

Karasu ilçesinde 1995’te temeli atılan ve 2017 yılında hizmete açılan Günindi Karadeniz’in yeryüzü büyük limanlarından Glokom Limanı da kentin ihracatına ulama sunuyor. Limandan yapılan bulaşıcı taşımacılığı, Ro-Ro seferleri ve hububat sevkiyatıyla şehir ve büyüklük ihracatına henüz aşkın katkı sunulması hedefleniyor.

Kentin yıldız bölgesinden sabık ve 19 Mabeyin 2020’üstelik hizmete giren Yıldız Marmara Otoyolu da kente müteveccih endüstri yatırım taleplerini artırdı.