Marmara Bölgesi’nde sabık yıl yağışın azalmasıyla İstanbul’a akarsu sağlayıcı barajlardaki doluluk ortalaması yüzdelik 30,55’e düştü.

Marmara Bölgesi’nde 2022 yılında yağışlar normaline göre tenakus gösterdi. 2022 yılının 12 ayının çabucak 3 ayında yağışlar normalin üzerinde gerçekleşti.

Meteoroloji Umumi Müdürlüğü verilerine bakarak, Marmara Bölgesi’nde küçük ay ayında yağışlar normaline bakarak yüzdelik 60, haziranda yüzdelik 18, ağustosta yüzde 100 artarken, ocakta yüzde 25, martta yüzdelik 44, nisanda yüzde 4, mayısta yüzdelik 61, temmuzda yüzde 25, eylülde yüzde 40, ekimde yüzde 71, kasımda yüzdelik 45, aralıkta yüzdelik 44 azaldı.

2023 yılında ise Marmara Bölgesi yağışsız çevrim geçiriyor. Bu durum kente akarsu sağlayıcı barajların doluluk oranlarına yansıdı.

Akarsu seviyesi yüzde 4,39’a sakıt baraj var

İstanbul Su ve Lağım Döşemi İdaresi (İSKİ) verilerine bakarak, 19 Familya tarihi baz alındığında kente su sağlayıcı barajlardaki doluluk oranı sayı farkı yüzde 30,55 adına ölçüldü.

Su miktarı Istrancalar’dahi yüzdelik 27,06, Terkos’ta yüzde 36,66, Sazlıdere’de yüzde 36,23, Alibey’de yüzde 16,72, Büyükçekmece’de yüzdelik 33,47, Ömerli’de yüzde 34,19, Darlık’ta yüzde 27,91, Elmalı’de yüzdelik 27,5, Pabuçdere’de yüzdelik 4,39 ve Kazandere’de yüzde 4,7 yerine kaydedildi.

Barajlardaki doluluk oranı 19 Eş baz alındığında 2013’de yüzdelik 70,12, 2014’de yüzdelik 33,39, 2015’te yüzde 84,5, 2016’da yüzdelik 71,68, 2017’de yüzde 79,73, 2018’de yüzdelik 68,57, 2019’da yüzde 90,98, 2020’de yüzde 53,15, 2021’de yüzdelik 30,52, 2022’de yüzde 52,53, bu yıl ise yüzde 30,55 seviyeleri görüldü.

Sitelere “yağmur hasadı” önerisi

İstanbul Maharet Üniversitesi (İTÜ) Tayyare ve Gök Bilimleri Fakültesi Hava Bilgisi Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son teşrin, boşluk ve karı aylarında Marmara Bölgesi’nde yağışların azaldığını belirtti.

Bu durumun barajlarda su seviyesinin ciddi seviyeye kadar düşmesine bozukluk olduğunu anlatan Toros, “Azalan yağışlar, barajlardaki akarsu miktarının 265 milyon metreküpe kadar düşmesine bozukluk oldu. Faziletli tazyik etkisi, yağışları ülkemiz genelinde ve Marmara Bölgesi’nde azalttı.” dedi.

Toros, bilcümle İstanbulluların su kullanımı konusunda henüz hassas davranmalarının çok balaban olduğunun altını çizerek, şunları kaydetti:

“Yağışlı dönemi kaçırdığımız üzere önümüzdeki günlerde acı bizleri bekliyor olanaklı. Onun üzere umum İstanbulların kendi çapında akarsu tasarrufu yapması önemlidir. Detaylı vadede gelişigüzel sitenin rastgele apartmanın kişi çapında yağmur hasadı yaparak suyu durumunda biriktirmesi ve esas akarsu ihtiyaçlarını buradan karşılaması suyun sürdürebilirliği ve güvenliği acısından önemlidir. Barajların akarsu seviyesinin yükselmesi amacıyla öncelikle yağışlarla toprağın suya doyması gerekiyor. Daha sonraları artağan yağışlar ile satıh ve çapraz akışlarıyla barajlara kadar suyun ulaşmasıyla barajların akarsu miktarı artacaktır.”

“Ayrıntılı süredir tıpkısı ak yel etkisindeyiz”

İstanbul Ziyalı Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi, Hava Bilgisi Mühendisi Yürek Özdemir ise Marmara Bölgesinin güzeşte sene yağışsız bir aktarılma geçirdiğini söyledi.

Yağışların azalmasıyla 5 aylık benzeri su açığının oluştuğunu tamlayan Özdemir, “Barajlardaki su düzeyi yüzde 30 civarında. 19 Ocak tarihi temel alındığında son 10 yılın bildirme düşük seviyelerine ulaşıyor gibiyiz.” diye konuştu.

Özdemir, global namına flama artışlarıyla kuraklığın yaşandığını anlatarak, şöyle bitmeme etti:

“Yağışların yağmaması sebebi, faziletli tazyik sistemlerinin ülkemiz üstünde eylül ayından beri çok tafsilatlı süre kalması. Arada mevrut kısık tazyik sistemleri İtalya ve Yunanistan üzerinde faal olduktan sonradan maalesef evet balkanlar üzerinde yada Akdeniz’in güneyine doğru inerek etkisini bize gösteremedi. Mufassal süredir tıpkı lodos etkisindeyiz. Bütün bu davranışlar yağışların Marmara Bölgesi özelinde normaline bakarak aralıkta yüzde 44 azalmasına illet oldu. Ara Sıra barajlarda su seviyesi yüzdelik 4-5’e kadar düştü. Önümüzdeki dönemde yağış almamız geçişsiz.”

“Akarsu üzere akse yönetimi oluşturmamız geçişsiz”

Karı ayında bile beklenen yağışlarını gelmediğini hatırlatan Özdemir, bu durumun tarıma etkisinin kontra olabileceğini dile getirdi.

Özdemir, yağışların azalması cihetiyle önlem alınmasının mehabetli olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

“Gerçekli tılsım almamız, bereketli tedbirler almamız lazım, akarsu amacıyla akse yönetimi oluşturmamız geçişsiz. Biraz geç kalınıyor kadar geliyor bana. Bunu seçme nahiye için değişik açmak lazım ve tedbirleri bollatmak lazım. Barajlarda kurumalar, akarsu azalmasının birlikte Sapanca Gölü’nde nazik çekilme var. Zira beslenemiyor. Buradan alınan uran suları var ise kesinlikle bundan sonra kullanılmaması gerekiyor. Çünkü Sapanca Gölü’nden Yuvacık Barajı’na para aktarımı yapılıyor. İçme suyu havzalarımızı haddinden fazla ferah kullanmamız ve sudan iyi yararlanmamız gerekiyor.”