Hareket uzmanından oylumlu uyartı: “Dümdar şoklar genişlik birkaç 6 kamer sürecektir”

“Bu zümre depremler haddinden fazla yıkmacı artçı şoklar üretebiliyor”

VAN – Van YYÜ Jeofizik Mühendisliği Bölümü Akademisyen Doç. Dr. Mustafa Toker, Kahramanmaraş’taki kabilinden depremlerin çokça yıkıcı artçı şoklar ürettiğini belirterek, “Bu nedenle vatandaşlarımızın çokça tetik olması ve evlerine girmemeleri gerekiyor kim bu artçı şoklar arz beş altı 6 kamer sürecektir. Başkaca bir sene dahi sürebilir” dedi.

Dün geceleyin 04.17’de meydana gelen Kahramanmaraş merkezli 7.7 şiddetindeki depremde şimdiye kadar bin 14 sevimli hayatını kaybederken 7 bin 3 dirilik yaralandı, 2 bin 470 birey kurtarıldı. Hareket Kahramanmaraş, Gaziantep, Adana, Mersin, Osmaniye, İskenderun, Kayseri, Mardin, Diyarbakır ve Şanlıurfa tevessül etmek amacıyla 10 şehirden hissedildi. Depremde yıkılan binalarda kontrol kurtarma çalışmaları devam ediyor.

“Güvenlik üzere hiçbir binaya girmemelerini ifham etmek durumundayız”

Meydana gelen depreme ilgilendiren açıklamalarda mevcut Van YYÜ Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Toker, Kahramanmaraş üçgen eklem sisteminde 3 kıtanın bire bir araya geldiğini belirtti. Avrupa- Akdeniz Sismoloji Merkezi verilerine bakarak 7.7 büyüklüğündeki depremin ‘sismojenik zon’ adına tanımlanan 10-15 kilometre arasında benzeri derinlikte meydana geldiğini ifade eden Doç. Dr. Toker, “Henüz derinlik düzeltmeleri yapılmadı. Fakat bu zelzele 10 kilometre civarlarında aynı odak derinlemesine sahiptir. Hareket, çok balaban bir yer sarsıntısı ve bölgedeki 10 ilde hissedildi. İvme değeri çok yükseklerde olduğu üzere lahzada çabucacık bilcümle illerimiz bu depremi hissetmiş oldu. Dolayısıyla tutkun binalar, efdal bükülmüş ve asılsız zemine yapılmış sakat bir binaların dakikasında hızlı hızlı bütünü zarar gördü. Bu nedenle vatandaşlarımızın orada asayiş için tek binaya girmemelerini göstermek durumundayız” dedi.

“Zelzele çok nazik aynı noktada meydana geldi”

Meydana mevrut depremin sol yanal benzeri kırık adına oluştuğunu dile getiren Toker, “Zelzele haddinden fazla etraflı süreli bire bir şekilde birikmiş gerilimlerin tıpkı sonucu namına meydana geldi. Bölgenin esbak tarihine baktığımızda 1500’lü yıllardan günümüze kadar 6 ve üzerinde şişman depremler ürettiğini görüyoruz. Tarihî namına Kahramanmaraş müselles eklem sisteminin civarında ve Gün Doğusu Rum kırık hattının güneybatı ucu, Geberik Bahir fayının ise Kuzeydoğu ucunda bu inikat noktasında çokça nazik depremlere rastlıyoruz. Bu kayıtlarda var. Günümüzde olan yer sarsıntısı ise sol yanal dediğimiz, yön atımlı fayın tıpkısı sonucu kendisine meydana geldi. Istikamet atımlı faylar, yeryüzü tehlikeli ve efdal riziko içeren faylardır. Zira taraf atımlı faylar, bu şekilde çalıştıkları üzere oluşan biçimsizleşme dalgalarını çokça şen aktarabilirler. Özge sarsıntı mekanizmalarına göre çokça elan istikbal seviyelere aktarabiliyorlar” diyerek konuştu.

“Çokça tahripkâr artçı şoklar üretebiliyor”

Doğrultu atımlı fayların dümdar yadırgatıcı değerlerinin çok daha faziletli olabileceğinin altını çizen Toker, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu fayların ürettiği depremlerin sonucu adına 5 ve gövde büyüklüğündeki dümdar şokları tahripkâr olabiliyor. Bu nedenle vatandaşlarımızın çok dikkatli olması ve evlerine girmemeleri gerekiyor kim bu dümdar şoklar sunu beş altı 6 ay sürecektir ve ayrıca tıpkısı yıl bile sürebilir.”

Meydana mevrut depremin Marmara’daki fayı tetiklemesi evet de Maşrık’daki Van fayını tetiklemesinin söz konusu olmadığını söyleyen Toker, serbest Maşrık Küçük Asya fayının yanal atımlı olarak çalışması ve Geberik Deniz fayıyla burun buruna gelerek nazik hareket üretmesi sonucu, Kahramanmaraş bölgesindeki müselles eklemde bir nice yeri tetikleyeceğini söyledi.