Afiyet Bakanlığı Koronavirüs Haber Yerleşmiş Üyesi Prof. Dr. Izdırap Yağız, boşluk ayının ortası ve karı başında esasen Kovid-19’da artma olma ihtimali bulunduğunu, enflüanza aktivitesinin da kasımda başlayarak lahzada yükseldiğini belirterek, telkih olunması ve peçe takılması uyarısında bulundu.

Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Tababet Fakültesi Bala Sağlığı ve Hastalıkları Vukuf Dalı Öğretim Üyesi de olan Prof. Dr. Ateş Esmer, AA muhabirinin, mütezayit eğin teneffüs yolu enfeksiyonlarına ilgili sorularını yanıtladı.

Şu anda dolaşımda birbirinden farklı üst solunum yolu enfeksiyonlarının tıpkısı arada bulunduğunu belirten Kişmiri, genellikle ortamda bilge olan enfeksiyonların seçkin sene bir takvim dönemlerinde kendini gösterdiğini, ancak bunun Kovid-19 salgını sürecinde değiştiğini söyledi.

Kişmiri, koku alma organı akıntısı evet dahi tıkanıklığı, boğaz ağrısı, espaslı öksürük, yetişkinlerde hafif ve çocuklarda henüz faziletli ateşle kendini gösteren dal teneffüs yolu hastalıklarına alelumum 100’den aşkın virüsün kat açabildiğini fakat bazılarının haddinden fazla daha çalışkan olduğunu vurguladı.

Üst solunum yolu enfeksiyonlarının, eylül-mayıs ayları beyninde görüldüğüne dikkati çekici Karaca, şu bilgileri verdi:

“Salgından eski dönemlerde, okulların da açıldığı eylül ayında geçmiş namına sunma makro viral enfeksiyonlardan olan soğuk algınlığının yeryüzü iri nedenlerinden Rinovirüs ile karşılaşırdık. Rinovirüs, genellikle eylül-ilk teşrin aylarında, ekim-fasıla beyninde ise peş ve zir teneffüs yolu enfeksiyonlarına kat açan parainfluenza başlardı, çatlak-mart ayları ortada RSV (Respiratuar Sinsisyal Virüs) görülürdü. Gribe neden olan influenza virüsünün başlangıcı de meyan ayında olur, nisan ayına büyüklüğünde sürer. Nisan-mayıs kabilinden gene Rinovirüs aktivitesi görülür ve yaz aylarıyla gelişigüzel azalarak biter.”

“Özge virüsleri görmediğimiz kısaca 2,5 yılı geçirdik”

Kovid-19 salgınında ise ilk defa karşılaşılan bu virüsün biricik başına hakimiyet sağladığını ve bu ahit ortamında gayrı solunum yolu enfeksiyonlarının az daha hiç aktivitesinin olmadığını belirten Yağız, “Hem alınan önlemler hem dahi Kovid-19’un dolaşımda çok bilgili olması, ortamdaki bir tane patron virüs üzere davranması nedeniyle ayrıksı virüsleri görmediğimiz tahminî 2,5 yılı geçirdik. Hele ağustos ayından sonra Türkiye’üstelik salgından geçmiş sakil görülen diğer virüsler arttı.” diye niteleyerek konuştu.

Bunun fen insanlarınca öngörüldüğüne ancak bu büyüklüğünde güç seyredeceğinin beklenmediğine belen eden Karaca, bu virüslerin çokça acul benzeri methal yaptığını ve çokça sayıda kişiyi sökel ettiğini söyledi.

Kişmiri, “Türkiye özelinde geçen haftanın verilerine göre, Rinovirüs birinci tam, ikinci tam parainfluenza ve bunun arkasında da enflüanza ve itici algınlığına analog şikayetlere sebep RSV geliyor, altlarda bile grip (influenza), akıbet sırada ise Kovid var.” dedi.

“Çocuklarda erdemli acı 10-14 bölüm sürebiliyor”

Kovid-19’un bundan sonra yetişkinleri etkilediğine, kıytırık yaş gruplarında hastalığın çokça belli belirsiz seyrettiğine dikkati çekici Esmer, şu bilgileri paylaştı:

“Şu anda dolaşımda olan virüsler ise çocukları elan dokunaklı etkiliyor. Zira, art solunum yolu enfeksiyonlarının özelliği şudur, bu virüsle daha evvel tanışmadıklarından ilk onlar etkilenir ve henüz aşkın ateşleri yükselir, iyilik süresi elan mufassal sürer. Yetişkinlerde ise bunlar daha hafif evet, 3-5 dönüş devam valör, 6-7 bilahare ise ağız ağıza iyileşir. Salgın öncesinde çocuklarda salah süreci 10 zaman sürerdi, fakat bu virüslerle 3 yıldır karşılaşılmadığından faziletli kırıcı 10-14 dönüş sürebiliyor.”

Esmer, Türkiye’da orak ayı-ağustos aylarında Kovid-19’un çok yoğun geçirildiğini anımsatarak, “O dönemden bugüne hastalığın koruyuculuğu kısaca 3,5 ay sürüyor. Bu durumda antrakt ayının ortası ve sülale ayının başında yine Kovid-19’bile artım olma ihtimali var. Enflüanza aktivitesi bile teşrinisani ayı kadar başladı ve alelacele yükseldi. Bu nedenle, önümüzdeki haftalarda haddinden fazla daha titiz olunması gerekiyor.” uyarısında bulundu.

“Yetişkinler virüsü 3 ahit, torunlar ise 10 aktarılma süresince bulaştırabiliyor”

Çor riskinin azaltılmasında yeryüzü eke tedbirin korunma ve telkih olduğunun altını çizen Karaca, Kovid-19 üzere hatırlatma dozlarının yaptırılmasının önemine değindi.

Kara, “Son dozun üstünden 6 kamer geçtiyse, kesinkes hatırlatma dozunun yaptırılması gerekiyor. Anımsatma dozunun tıpkı dakika önce geciktirilmeden yaptırılması, sığınma amacıyla iri önem taşıyor. Enflüanza için da seçkin sene içeriği yenilenen aşının yaptırılması öneriliyor.” diye niteleyerek konuştu.

Bir kişide larp çok virüsün görülebileceğine bile dikkati çeken Kişmiri, şunları kaydetti:

“Antrparantez, seyrek birlikte olsa iki virüs aynı arada görülebilir. İki virüs eğer yan yana gelir ve tıpkısı anda hastalığa neden olursa, elan çetin klinik benzeri tabloya nöbet açabileceğini düşünmemiz gerekiyor. Bu nedenle, 65 yaş üstündekilerin, 5 gözyaşı altındakilerin ve duygu, akciğer, şeker hastalığı gibi süreğen hastalığı bulunanların grip aşılarını ve Kovid-19 amacıyla de anımsatma dozlarını yaptırmaları gerekiyor.

El hijyeni çokça büyük. Kovid-19 damlacık tarafından bulaşıyor, masa gibi ortamlarda etkin kalmıyor ama grip virüsü etken kalabiliyor. Bu nedenle grip virüsünün bulunduğu ayrımsız masaya dokunduktan sonra ağzına, gözüne ya da burnuna götürdüğünde virüsü alabiliyor. Onun üzere kesinkes dallar teneffüslerde ve eve geldikten sonradan ellerini yıkamaya dikkat göstermeli. Yetişkinler virüsü 3 çağ, çocuklar ise 10 dönem boyunca bulaştırabiliyor. Çor bulgusu olduğunda evde izolasyonda mevcut olmak mefret. Bir eksantrik tılsım adına kapalı ortamlar devir ortamında havalandırılmalı. Tutkun ortamlarda tür olduğunca bu dönemde peçe takılmalı.”