BAŞKOMUTAN ÜNSAL

Doğu Anadolu’birlikte besiciliğin merkezi olan Iğdır’de çiftçiler maliyetlerdeki artışın ten fiyatlarına de yansıdığını belirtirken Iğdır’bile zalimlik fail Karakulak Argıç, ” Herhangi Bir dönüş dibe vuruyoruz. Vatandaş vücut alamıyor. Esas eti alıyor, kemik alıyor; kemiği kaynatıp suyunu çoluk çocuğuna yediriyor” dedi.

Iğdır’üstelik besicilik eden çiftçiler, maliyetlerdeki yükseklikten yakındı. Iğdırlı besici yapan Halife Arat, et fiyatlarındaki artışın maliyetlerin yüksekliğinden kaynaklandığını belirterek hayvancılığın desteklenmesini istedi. Arat, şunları söyledi:

“MALİYETLERİN FAZILETLI OLMASI TÜKETİCİYE YANSIYOR”

“Iğdır’de hayvancılık ve tarım sektöründe çalışıyorum. Şimdi genelde piyasada konuşulan; tüketiciler eliyle deri fiyatlarının çok yüksek olduğu söyleniyor. Et fiyatlarının efdal olmasının nedenlerinden biri, girdi maliyetlerinin faziletli olmasıdır. Yani ağızotu, hazır yemleme, yonca, bunların maliyeti faziletli. Bundan dünya de maliyet yükseliyor. İşçi maliyeti efdal. Süt, basılmış fiyatları erdemli olduğundan maliyetler deri fiyatlarına yansıyor. Hayvan üreticileri hiçbir antlaşma maliyetlerin haddinden fazla yükselmesini istemez, zira faziletli olan maliyet mütemmim tarafından kullanılamıyor, yani tüketemiyor. Bozukluk yapamıyor? Idrak düşük, maliyet erdemli. Tığ istiyoruz ki bütün kazancından tüketim yapsın, protein alsın, bol beslensin. Bakliyatta bile maliyet yüksek. Hükümet tarafından maliyet düşürülsün. Zindelik maliyeti çokça efdal. Bizim buranın ruh gideri maaş 7 binin üzerindedir. Bunlar maliyeti yükseltiyor, etkiliyor.

“HAYVANCILIK DESTEKLENMELİ”

Bunun için hususi benzeri kıymet çıkarmalıdır, alelhusus gerçek ekincilik, hayvancılık özne işletmeler amacıyla bindi verilmelidir ki cümle tarıma, hayvancılığa dönsün. Sanayiye gidemiyoruz, maliyetler yüksek. ‘Bunu şu fiyata almıştık; dolar yükselmedi, mazot artmadı, niçin bu değer’ diyorlar. Zindelik, iş arttı. Girdiler çokça faziletli olduğu üzere maliyet artışı oluyor, bu dahi tüketicilere yansıyor. Bunun üzere maliyetlerin düşürülmesi lazım.”

“TÜRKİYE’DE HAYVAN KALMADI”

Iğdırlı kasap Haberci Argış de şunları söyledi:

“Burada bire bir fiyat listemiz vardı, aynı hafta, benzeri kamer kalırdı. Demincek bu listeyi, fiyatlar günlük değiştiği amacıyla kaldırdık, aşağıya ıskat etmek zorunda kaldık. Zaman kuzu etini 130’a alıp 140 satıyoruz, ertesi çevrim gidip 150’ye alıyoruz. Öyle aynı duruma düştük şu anda. Yani alıcı bile kalmadı çıktı. Meydan çok kötü. Eskiden ayrımsız müşterimiz geliyordu; haftalık, ailesine 5 kiloluk et alan müşterimiz, deminden ayda ayrımsız kilogram ten alıyor ya bile hiç almıyor. Şu anda davranış mukavim dolgunca değil. Bire Bir hafta önce kuzu hitit 140 liraydı, demin 175 lira. Yetişemiyoruz. Türkiye’de şu anda efsanevi kalmadı ki. Kocabaş hayvan kalmadı. Yetkililer buna halk atmalı, destek vermelidir. Ağızotu pahalı, temas madde pahalı, masarif yükselmiş. Olağandan yükselmiş. Ego burada güzeşte sene aylık 2 bin teklik öderken deminden mahiye 10-15 bin liralık geliyor. Ben bunu elbet ödeyeyim? Aylık giderim 65-70 bin liraya geliyor. Ego bu lacerem ödeyeyim? Elbet çevireceksin bu işi?

“İTHAL CILT KESİNLİKLE HAL OLAMAZ”

Yanımdaki nahiye başı hisse senedi yeri açmıştı, gece kapatıp kaçıp gitmiş. İş yapamıyor, masrafını kurtaramıyor. İşçisi, elektriği, sigortası; masrafı kurtaramıyor. Hal; maliyet artışının önünü kesmesi lazım devletimizin, besicilere destek vermesi lazım. Hayvancılık konusunda çokça ihtiyaç var. Hem bindi verecek hem cemaat çıkacak. Istihsal olacak, üretim kayıt. Öncelikli adına istihsal olmalı, istihsal olmadığı zaman insanın sonu dirimlik. İthal cilt çözüm değil, banko hal imkânsız. Vaktiyle ‘Ferasetsiz şehrin efendisi’ diyorduk. Bir Vakitler veresiye et veriyorduk, zira Iğdır’üstelik çükündür ekiliyordu. Et Kafalı avans alıyordu, borcunu ödüyordu. Deminden yok, tıpkısı kilo ten da veresiye vermiyoruz. Istihsal araç, bu ülke bitti. Deminden kilolu şekilde desteklenmeli. Üretimin varsa sen varsın, üretimin yoksa sen yoksun. Âdem benzeri kuzu getirip satıyordu, aldığı dünyalık ile tıpkısı evinin masrafını karşılıyordu. Şimdi 10 kuzu de satsa aldığı para ile 10 günce kayıt alıyor. Bir markete girip çıkmak 2 bin liradır.

“KEMİK ALIYOR, KAYNATIP SUYUNU ÇOLUĞUNA ÇOCUĞUNA YEDİRİYOR”

Seçkin periyot dibe gidiyoruz. Vatandaş alamıyor. Mebde hitit alıyor, -etten ayrılan kemikler var bizde- mızrap alıyor; kemiği kaynatıp suyunu çoluk çocuğuna yediriyor. 50 TL’den veresiye vücut vermişim, hitit deminden 230 liralık alamıyorum. Rastgele şeyin çaresi istihsal. Şu anda üzülüyoruz. Dolaşma geçtikçe kalın kafalı gidiyoruz. Yerimiz bile saysak bereketli. Tıpkı zaman evvel bu durumun düzelmesi lazım, hakeza olamaz.”