Iri Ulus Meclisi, Sakarya Meydan Muharebesi’nın kazanılmasından sonra Başkumandan Mustafa Eksiksizlik Gösterişli’ya, 19 Ilkgüz 1921’üstelik kanunla “Müşir” (Mareşal) rütbesi ile “Gazi” unvanı verdi.

Mustafa Eksiksizlik’e, Milli Mücadele’nin başında, Erzurum’da bulunduğu tam, kendisini İstanbul’a çağıran Saray ile 8-9 Temmuz 1919 gecesi yaptığı tel görüşmesinde, resmi memuriyetine sonuç verildiği bildirildi.

Mustafa Kemal Paşa üstelik Harp Okulu Nezareti’ne ve Hükümdar’a, “resmi vazifesiyle beraber askerlik mesleğinden istifa ettiğini” bildiren makara gönderdi. Hiçbir etap sahibi sıfır Mustafa Eksiksizlik, “milletinin sinesinde” mücadelesini sürdürdü.

Sakarya Meydan Muharebesi öncesinde Mustafa Kemal’e Kavim Meclisi, 5 Ağustos 1921’birlikte “Başkumandanlık” unvanı verdi. Savaşın 13 Eylül’dahi kazanılmasının peşi sıra, Batı Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Kâmil ile Erkânıharbiyeiumumiye Başkanı Fevzi (Fark Etmek) Ağır, cepheden, “Edirne Mebu akarsu İsmet ve Kozan Mebusu Fevzi” imzalarıyla Meclis’e 15-16 Eylül 1921’da gönderdikleri tarihi önergeyle Mustafa Kemal’e “Mareşallik” rütbesi ile “Gazi” unvanı “tevcihini” önerdi.

Meclis’in kanunla bu önergeyi akseptans etmesiyle Mustafa Eksiksizlik Ciddi’ya “Mareşal” rütbesi ve “Gazi” unvanı verildi.

Belli başlı başka olaylar

19 Eylül

1575- Şehriyâr III. Murat’ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Efendi’nin öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi açıldı. Observatuvar, devrin Şeyhülislamı yoluyla 1580’bile yıktırıldı.

1893- Kullanılmamış Zelanda kolonisi, kadınlara fikir hakkı tanıyan ilk millet oldu. Bu atılımın öncüsü, 1866’bile avrat hareketini başlatan Kate Sheppard idi.

1921- TBMM, Mustafa Eksiksizlik Vakur’ya, “Mareşal” rütbesiyle “Gazi” unvanı verdi.

1951- Şimal Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan’a NATO’ya iltihak çağrısı yaptı.

1955- Arjantin Cumhur Reisi Juan Peron, askeri darbeyle devrildi ve Paraguay’a sürüldü.

1961- Çarkıt başbakanlardan Ordinaryüs Prof. Şemsettin Günaltay hayatını kaybetti.

1970- Türk Albeni Yollarının Antalya ünlü uçağı Isparta gerçek düştü, 154 sevimli hayatını kaybetti.

1985- Meksika’nın başkenti Meksiko’üstelik meydana gelen 8,1 büyüklüğündeki depremde 35 binden fazla gönül öldü.

1987- 10. Akdeniz Oyunlarında Azade Güreş Milli Takımı, 6 kızıl, 1 gümüş madalya ile takım halinde böke oldu.

2010- 95 yıl aradan bilahare ilk kez benzeri günlüğüne ibadete açılan Akdamar Kilisesi’nde ritüel yapıldı.

2012 – Numan Vareste’un umumi başkanlığını yaptığı Halkın Sesi Partisi (BAŞMAKLIK Fırka) alışılmadık kongrede feshedildi.

2017- Konfedere Uluslar Mülteciler Faziletkâr Komiserliği, Yemen’de savaş nedeniyle evlerini tecezzi fail kişilerin sayısının 2 milyona yaklaştığını duyurdu.

2021- Pakistan Arsıulusal Havayolları (PIA), 22 sene aranın arkası sıra Pakistan’dan Suriye’nin başkenti Şam’a ilk eğreti seferini gerçekleştirdi.

20 Ilkgüz

622- Hazreti Muhammed ile Hazreti Ebubekir, Medine’ye ulaştı.

1519- Portekizli kaşif Magellan, 270 hayat ve 5 gemiyle İspanya’dan yola çıktı.

1937- Dolmabahçe Sarayı Veliaht dairesinde, Atatürk’ün dahi isteğiyle Türkiye’nin önceki fotoğraf ve statü müzesi açıldı.

1946- Basın Kanunu TBMM’birlikte akseptans edildi.

1985- Folk Müziği yorumcusu, opera sanatçısı, maestro ve âşık Ruhsal Akarsu, 73 yaşında son etti.

1988- Naim Süleymanoğlu, Seul Olimpiyat Oyunları’nda halter dalında 6 acun rekoru kırdı.

1992- Bağımsız Milletvekili Ruzname gazetesi yazarı Musa Anter, Diyarbakır’bile öldürüldü.

1992- Gazeteci edip İlhami Soysal 64 yaşında öldü.

1994- Bakü’üstelik yer yağı anlaşması imzalandı. İngiliz BP, Amerikalı Amaco, Penzol, Moskof Lukoil ve TPAO, tıpkısı konsorsiyum oluşturdu.

2011- Yargıda ünlü ve görüntülü anlatım dönemi başladı. Murafaa nedeniyle irsal ve nakillerin yer organ indirilmesini amaçlayan Ceza Muhakemesinde Patırtılı ve Görüntü Enformatik Sisteminin Kullanılması Karşı Yönetmelik yürürlüğe girdi.

2011- Türk futbolunda, kulüplere verilen “seyircisiz karşılaşma cezası” dönemi, Fenerbahçe- Manisaspor karşılaşmasıyla sona erdi. Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı, kadınlara ve çocuklara açıldı.

2013- Inanma Genel Müdürlüğünün Dikmen’deki polis evine roketli atak düzenlendi.

2016- Kanadalı ve Çinli selen adamları, fiber gözlükçü ağda tıpkı yerden diğerine bilgiyi, fiziki seçme madde konusunda yüklemeden aktarmayı başardı.

2018- Piyes ve beyaz perde sanatçısı Ferdi Merter Fosforoğlu, 79 yaşında ahiret yolculuğu etti.

2020- Rasim Öztekin, Harbiye Cemil Topuzlu Engelsiz Gelgel Sahnesi’nde gerçekleştirilen törende, güldürü geleneğinin nişanesi kendisine akseptans edilen Keleş Hasan Efendi’nin kavuğunu, Celal Çoruh’a devretti.

21 Eylül

1903- İlk kovboy filmi Kit Carson’un prömiyeri ÇAKER’de yapıldı.

1932- Koruma-i Etfal Cemiyetince düzenlenen “Düzensiz Güreş” karşılaşmaları Taksim Stadyumu’nda yapıldı.

1938- İlk televizyon bili programı BBC’da yayımlandı.

1943- Karikatürist Sedat Nuri İleri 55 yaşında öldü.

1943- İnönü Ansiklopedisi’nin evvel fasikülü yayımlandı.

1947- Zonguldak Kozlu kömür ocaklarındaki grizu patlamasında 48 işçi öldü.

1973- Nutuk tarihçisi Tahsin Münezzeh öldü.

1975- Ressam ve âşık Bedri Rahmi Eyüboğlu, 62 yaşında ahiret yolculuğu etti.

1980- Orgeneral Haydar Bağımsız, Devlet Başkanı Genel Sekreteri oldu. Tıpkısı aktarılma Başbakan Bülend Ulusu, hükümetini açıkladı.

1989- Sinema yönetmeni ve çekimci Ertem Eğilmez, 60 yaşında irtihal etti.

2000- Gazeteci yazar Ahmet Taner Kışlalı suikastında araca bombayı yerleştirdiği belirtilen Rüştü Aytufan, Sapanca’bile yakalandı.

2011- Türk müziğine 80’in üzerinde yayın kazandıran Ahmet Niyazi Şengül, Safranbolu’de 85 yaşında hayatını kaybetti.

2015- Nijerya’nın kuzeydoğusundaki Borno eyaletinin başkenti Maiduguri’bile ayrımsız camiye planlı intihar saldırısında 54 birey hayatını kaybetti.

2016- Mısır’ın kuzeyinde Kefr Koca-Şeyh’ten Akdeniz’e açılan göçmen teknesinin batması sonucu 204 birey hayatını kaybetti. Yola çıkarken birçok kişiyi taşıdığı bilinmeyen teknede bulunan 164 sevimli kurtarıldı.

2017- KUL, desteklediği ÖSO’ya Deyrizor operasyonunda yıldırı örgütü PKK/PYD ile debi ika teklifi yaptı. ÖSO grupları ise operasyonda terör örgütüyle tıpkı safta yer almayı reddetti.

2017- Meksika’nın başkenti Meksiko’bile meydana gelen 7,1 büyüklüğündeki depremde 366 can öldü, yıkılan binaların enkazından 52 birey kurtarıldı.

2018- Suudi Arabistan’ın resmi göstergeç kanalında ilk defa benzeri karı spiker asıl marifet bültenini sundu.

2020- Koronavirüs salgını zımnında Türkiye’de mart ayından bu yana tutkun olan okullar, anaokulu ve ilkokul 1’inci sınıflarda yüz yüze terbiye için kapılarını açtı.

2021- Japonya’birlikte 107 yaşlarındaki Umeno Sumiyama ve Koume Kodama “tüvana yeryüzü yaşlı koşa” yerine Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.

22 Ilkgüz

1520- Dokuzuncu Osmanlı Padişahı Çetin Padişah Hakikat öldü.

1792- Fransa’de cumhuriyet altını ilan edildi.

1903- İtalo Marconi, kornet (cornet) dondurma külahının patentini aldı.

1908- Bulgaristan, Osmanlı’dan bağımsızlığını ilan etti.

1919- Türkiye İşçi ve Ekinci Toplumcu Fırkası kuruldu.

1932- Gazeteci, yazar, maestro Ahmet Rasim, 68 yaşında öldü.

1943- Ankara Bilim Fakültesi kuruldu.

1959- Avrupa ile KÖLE arasındaki evvel telefon kablo hattı resmen açıldı.

1964- Içtimai Demokrat Öğür kuruldu.

1964- Cumhur Reisi Cemal Gürsel, Yassıada hükümlüleri Bacanak Koraltan, Rüştü Erdelhun, Rast Yatağan ve Nedim Ökmen’i keyif sorunları zımnında affetti.

1980- İran- Irak savaşı başladı.

1985- Fransız hükümeti, 10 Orak Ayı 1985’te batan Greenpeace’e ait “Rainbow Warrior” gemisini, Fransız bilinmedik servisi ajanlarının batırdığını akseptans etti.

1993- New York Metropolitan Müzesi, “Karun Hazinesi”ni Türkiye’ye kalın kafalı göndermeye değişmeyen verdi.

2000- Kabine, Kopenhag Kriterleri ile koşut adam hakları raporunu akseptans etti.

2001- Kompozitör ve çalgı yorumcusu Fikret Kızılok, duygu hastalığı zımnında otama gördüğü İstanbul Üniversitesi Tababet Fakültesi Hastanesinde 54 yaşında hayatını kaybetti.

2005- Sinema sanatçısı Tanju Korel, 61 yaşında İstanbul’de ebedî uyku etti.

2007- Sinema oyuncusu Yüce Kemal Asıliskender, otama gördüğü hastanede hayatını kaybetti.

2008- Tiyatro sanatçısı Haydi Çaman, İstanbul’bile kaldığı hususi bakımevinde 65 yaşında ölüm etti.

2011- Tuğamiral Büyük Sadi Ünsal, Tümamiral Fikret Devir, albaylar Sencer Sel ve Mehmet Koray Eryaşar ile Binbaşı Toplama Edvar, “Balyoz Planı” soruşturması kapsamında tutuklandı.

2011- KKTC Bakanlar Kurulu, Türkiye Petrolleri Çok Ortaklı Ortaklığı’na KKTC deniz bitirme alanlarında yer yağı ve gaz arama ruhsatı verdi.

2012 – Feshedilen HAS Öğür’nin Genel Başkanı Numan Vareste, Haliç Kurultay Merkezi’nde planlı İstanbul İl Başkanlığı Müzakere Meclisi ve Iştirak Toplantısı’nda AK Parti’ye katıldı.

2013- Endonezya’nın Güney Sumatra Adası’nın başkenti Palembang’bile planlı 3. İslami Tesanüt Oyunları’nda Türkiye, oyunları 23’ü kızıl olmak üzere toplanmış 103 madalyayla 5’inci sırada bitirdi.

2015- Alman otomobil üreticisi Volkswagen, acun genelinde 11 milyon dizel motorlu aracın çıkarma testi manipülasyonundan etkilendiğini ve zararı diremek amacıyla tahminî 6,5 milyar avroluk bütçe ayırdıklarını bildirdi.

2017- Kocaeli/Kefken açıklarında içerisinde göçmenlerin bulunduğu bire bir balıkçı teknesinin batması sonucu 22 gönül hayatını kaybetti.

2017- Milli atlet Aslı Çakırdoğan, doping dolayısıyla Türkiye Atletizm Federasyonu Düzen Bağı Oturmuş aracılığıyla sermaye boyu pistlerden men edildi.

2021 – 2019 “Cumhurbaşkanlığı Ekin ve Nutuk Büyük Ödülleri”nin sahiplerinden mimar Prof. Dr. Doğan Kuban, Beykoz’daki evinde 95 yaşında hayatını kaybetti.

23 Eylül

1856- İzmir- Kültürlü hattı demir hat imtiyazı, tıpkısı İngiliz şirketine verildi. 1866 yılında işletmeye açılan 612 kilometrelik demiryolu hattının imtiyazı 15 Teşrinievvel 1950’da dolacaktı. Fakat hükümet bu hattı 30 Mayıs 1935’te satın aldı.

1939- Psikanalizin babası muazzez Sigmund Freud, Londra’dahi öldü.

1942- Naziler, Auschwitz’te gazla kanlı katliamlarına başladı.

1947- Bulgaristan Partisi lideri Nikola Petkov asıldı.

1954- Maşrık Almanya polisi, 400 kişiyi ESIR ajanı görünmek iddiasıyla tutukladı.

1996- Kanunuesasi Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu’nun, evli erkeğin zinasına dokunulmazlık tanıyan maddesini iptal etti.

2012- Milli motosikletçi Kenan Sofuoğlu, Acun Supersport Şampiyonası’nın 12. basamak yarışı Portekiz koşusunu ikinci tam tamamlayarak sezonun bitmesine tıpkı konkur kala şampiyonluğunu zar etti.

2016- Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) liderleri, Kolombiya hükümeti ile vardıkları sulh anlaşmasını rey birliğiyle akseptans etti.

2017- Irak ve Suriye’ye hudut dışı cerrahi müdahale izni konusunda hükümete sunulan yetkinin ayrımsız yıl henüz uzatılmasına ilişkin Başvekâlet tezkeresi TBMM Umumi Kurulunda kabul edildi.

2018- Slovakya’dahi gerçekleştirilen Dünya Çoluk Çocuk Güreş Şampiyonası’nda Milli sportmen Arif Ilgi, azade biçem 86 kiloda zer madalya kazandı.

2020- Manisa’daki Sidas Antik Kenti’nden yıllar evvel çalınarak İtalya’ya götürülen Lidyalılara ilgili bin 800 almanak antika taş nezir yazıtı, Kültür ve Turizm Bakanlığının çabalarıyla 23 yıl sonra İtalya’nın başkenti Roma’dan THY’ye ilgili uçakla baştan Türkiye’ye getirildi.

2021- Somali Millî Tiyatrosu’nda 30 sene aradan bilahare yeniden film gösterimi yapıldı. Payitaht Mogadişu’daki seyretme, bağırsak savaşın başladığı 1991 yılından bu yana ilk kez seyircilerini ağırladı.

24 Eylül

1566- On birinci Osmanlı Padişahı II. Sağlıklı kara tahta çıktı.

1882- İstanbul Beyazıt Kütüphanesi kuruldu.

1947- Hindistan’üstelik Mutekit mültecileri haiz tren, Pencap sınırında durduruldu. Sihler, 1200 mülteciyi kurşuna dizdi.

1960- Erdemli Adalet Divanı kuruldu.

1973- Şilili âşık Pablo Neruda, Santiago’üstelik öldü.

1996- Türk sanat müziği sanatçısı “Konferans Güneşi” Anlaklı Müren, 24 Eylül 1996’dahi TRT İzmir Stüdyosu’nda katıldığı izlence sırasında geçirdiği kalp aksesi sonucu, 65 yaşında yaşamını yitirdi.

1999- 12 Mart 1971 Muhtırası’nda imzası mevcut eski Albeni Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur öldü.

2013- Pakistan’ın cenup ve güneybatısında meydana gelen 7,8 büyüklüğündeki depremde 355 yaşama öldü, 619 yaşama yaralandı.

2015 – Kurban Bayramı’nın önce günü Mina’bile iblis taşlama sırasında yaşanan izdihamda, resmi rakamlara bakarak 769 sevimli hayatını kaybetti, 934 birey dahi yaralandı fakat İran, izdihamda ölenlerin sayısının 4 binden fazla olduğunu müstakbel sürdü.

2017- Almanya’de genel seçimin galibi yüzdelik 33 ile Isevi Kontak partileri olurken, baş döndürücü sağcı halkçı AFD ilk kez Federal Meclise girdi.

2021- Münevver’ın Didim ilçesindeki antika kent Miletos’ta ölçülü hafriyat çalışmalarında, 2 bin 400 yıl öncesine ilişkin, dönemin içtimai yapısına göre orta statüdeki insanların kullandığı memul iki konuta ulaşıldı.

2021- Dünyaca ünlü Brezilyalı roman ve söz yazarı Paulo Coelho, Türkçe’ye “Okçu’nun Yolu” (The Archer) adıyla çevrilen akıbet kitabını olimpiyat şampiyonu milli sportmen Mete Gazoz’a adadı.

25 Ilkgüz

1396- Sebep Bayezid, Niğbolu Zaferi’ni elde etti.

1561- Şehzade Bayezid idam edildi.

1911- İtalya, Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti.

1925- İstanbul’dahi, bıçkın teşkilatı yerine çağcıl motorlu itfaiye teşkilatı kuruldu.

1956- İstanbul’dahi degaje çaplı istimlak çalışmaları başlatıldı.

1960- Yassıada’da mevkuf bulunan 3. Reisicumhur Mehabet Bayar, kemeriyle intihar girişiminde bulundu. Bayar, dideban teğmen tarafından kurtarıldı.

1974- Fen adamları, spreylerin ozon tabakasını fesih ettiği konusunda uyarıda bulundu.

1979- Arjantin Oran Başkanı Juan Peron’un eşi Eva Peron’un hayat öyküsünü anlatan “Evita” müzikalinin prömiyeri, Broadway Tiyatrosu’nda yapıldı.

1982- Türkiye’nin geçmiş avrat büyükelçisi Cımbar Dinçmen, Amsterdam’de görevine başladı.

2001- Tekel’in Küba ile ortak kurduğu TEKA Puro Fabrikası İstanbul’de açıldı.

2005- “Genişlik Neşeli Umum Oyunları Gösterisi” dalında Guinnes Rekorlar Kitabı’nda rekora aday olan Burdur’üstelik 20 bin 328 kişi dernekevi “Teke Zortlatması” oyununu bire bir anda oynadı.

2011- Perge Antika Kenti’nden kaçırılan “Apışık Herakles” heykeli, 31 yıl sonradan KÖLE’den, Başvekillik uçağı ile Türkiye’ye getirildi ve Antalya Müzesi yetkililerine konfirmasyon edildi.

2011- İspanya’nın doğusundaki Katalonya muhtar yönetimi, 1 Eş 2012 tarihinden itibaren parçalanmamış Katalonya bölgesinde boğa güreşlerini yasakladı.

2012- Türk folk müziği bestecisi, söz yazarı ve yorumcu Neşet Ertaş, İzmir’birlikte otama gördüğü hastanede 74 yaşında hayatını kaybetti.

2013- Bingöl M Tipi Ceza İnfaz Kurumunda aralarında yıldırı örgütü mensuplarının dahi bulunduğu 18 mevkuf ve mahkûm tünel kazarak kurtulma etti.

2017- Irak Kürt Lehçe Yönetimi (IKBY), Irak Federal Mahkemesince anayasaya çap mevcut, BM, KUL ve Türkiye tutmak amacıyla bir nice ülkenin karşı çıktığı “istiklal referandumu”nu gerçekleştirdi.

2021- Katolik Kilisesinin Kanada’daki en son kuruluşu olan Piskoposlar Konferansı, bire bir asırdan aşkın süreyle federal hükümet adına yönettiği leyli kilise okullarında meydana mevrut suistimaller dolayısıyla ilk kez özür diledi.