Cumartesi haset İstanbul Endüstri Odası’ndaki (İSO) toplantıda, Format Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile İSO Sedir üyeleri arasında yaşanan ‘pahalı emniyet’ tartışmasının yankıları sürerken Bankacılık Düzenleme ve Bakı Kurumu’nun (BDDK) açıkladığı veriler, TL cinsi ticari kredilerin yüzdelik 30’unun döviz borcunu kapatmaya gittiğini gösteriyor. Konuyla ilgili, Çiy Turhan’ın Dünya’daki haberi şöyle: 

Forma Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile İstanbul Endüstri Odası Meclis üyeleri ortada yaşanan krediye ulaşılamaması üzerinden çıkan tartışma TL cinsi ticari kredilerin nereye kullanıldığına yönelik sorunu yeniden alevlendirdi. Bankacılık sektörü kaynakları faziletli şişkinlik ve kurdaki hareketler dolayısıyla kredilerin balaban ayrımsız bölümünün işletme sermayesi ihtiyacına yönlendirildiğine özen çekerken Bankacılık Aranjman ve Denetleme Kurumu (BDDK) verileri benzeri kısmı ile de döviz kredisi borçlarının kapatıldığına meni ediyor. BDDK haftalık verilerinden yapılan hesaba göre gelişigüzel 100 teklik TL cinsi ticari kredinin kestirmece 30 lirası döviz kredisi borcuna muktebes durumda.

Bankacılık sektörü kaynakları yüzdelik 14 politika faizi uygulanırken döviz kurları ve yüzdelik 80’e müstenit enflasyonun ticari işletmeleri mali varlıklarını korumaya yönlendiriyor.

TL cinsi ticari itimat faizleri üstelik haziranda kalan makroihtiyati önlemler öncesine kadar yüzdelik 20’ler seviyesinde seyrediyordu. Bu birlikte ticari işletmelere TL cinsi krediyi gergin maliyetle kabul etme imkanı tanıyordu. Kaynaklar bu fasit cesaret imkanının bile döviz yükümlülüğünü azaltmak ve kur dalgalanmalarına cebin henüz sağlam durabilmeye yönlendirildiğine ilgi çekti.

Repo yüzdelik 20’nin altındayken emniyet kullanımı hızlandı

Bankacılık Aranjman ve Bakı Kurumu verilerine göre yılbaşından bu yana TL ticari krediler 851.8 bilyon teklik arttı. 31 Antrakt 2021 itibariyle bankacılık sektörünün TL cinsi ticari itimat büyüklüğü 1 trilyon 846 milyar 763 milyon lira seviyesindeydi. 22 Temmuz itibariyle saymaca yüzdelik 46,1’lik artışla TL cinsi ticari kredilerin büyüklüğü 2 trilyon 698 milyar 605 milyon liraya yükseldi. yılbaşında haftalık TL ticari yüreklilik hacmindeki artma averaj 14 bilyon liralık seviyesinde olurken gücük ay ile alay malay çoğalma hızlandı.

Sülale ayında Eşkal Bankası verilerine bakarak ortalama yüzdelik 25-26 seviyesinde olan TL cinsi ticari güven faizleri gücük ay ile gelişigüzel düşüşe geçti ve martın önce haftasında yüzde 20’nin bile altına geriledi. Bu dönemde haftalık TL cinsi ticari güven büyümesi 40 bilyon liranın üstüne geldi. Mayıs ayında dahi TL cinsi ticari emniyet faizleri yönünü fevk çevirse de yüzdelik .. güzeşte enflasyona rağmen yüzde 21-24 seviyelerinde kaldı. Ve ticari işletmeler efdal enflasyonda TL ticari güven faizlerinin bağan maliyetinden yararlandı. Mayıs ve haziranda 40 bilyon dolardan henüz faziletli haftalık artışlar birlikte yaşandı ve BDDK ile Dalan Bankası’nın makroihtiyati önlemlerle getirdiği parasal sıkılaştırma hem TL cinsi ticari kredi faizlerini yüzdelik 30’a akıllıcasına hareketlendirdi hem bile haftalık artışları gene 20 milyar liranın altına çekti. 22 Temmuz itibariyle TL cinsi ticari emniyet faizleri kurumsal cesaret kartları dış yüzde 31,33 ile serencam 3.5 yılın zirvesinde bulunuyor.

Yılbaşından bu yana şirketlerin döviz kredisi borcu geriliyor

Aynı dönemde BDDK verilerine göre tüzel kişilerin döviz kredisi borcu ise geriledi. Yılbaşından bu yana döviz kredilerindeki düşüş 14.5 milyar doları olurken hele TL ticari kredilerin faziletkâr hacimli arttığı mayısta döviz kredisi borçlarının arz acul azaldığı gün oldu. 31 Çatlak 2021 itibariyle hukuksal kişilerin döviz kredisi borcu 156 bilyon 607 milyon dolar seviyesindeydi.

TL ticar cesaret faizi düşük iken döviz kredisi borcu henüz fazla azaldı

22 Temmuz itibariyle bu ölçü 142 bilyon 111 milyon dolara indi. Yani 14 bilyon 496 milyon dolarlık tenakus yaşandı. Döviz kredilerini ödemeyi ve müdahil olamadıkları efdal pahalılık zarfında seviye riskini azaltmayı hedefleyen hukuksal kişilerin döviz kredisinde dünün dolar/TL kuruna bakarak kısaca 260 bilyon teklik tıpkısı düşüş yaşandı.

TL cinsi ticari kredilerde benzeri dönemde yaşanan 851 milyar 842 milyon lira çoğalma göz önüne alındığında kabaca TL cinsi ticari kredilerin yüzdelik 30,5’inin döviz kredilerinin kafasız ödemesinde kullanıldığı söylenebilir.

Alelhusus TL cinsi ticari güven faizinin düşük ve TL cinsi ticari kredinin haftalık kullanımının az çok yüksek olduğu nisan ve mayıs aylarında tüzel kişilerin döviz kredisindeki haftalık azalma birlikte efdal seyretti. TL cinsi ticari kredinin bire bir haftada 61.8 milyar teklik arttığı 29 April haftasında döviz kredilerinde birlikte 2.2 milyar dolarlık düşüş görüldü.

Hakiki departman yurtdışı borcunu birlikte mantinota çabasında

Tarz Bankası verileri para dışı özel sektörün yurtdışı emniyet borçlarında dahi tenakus olduğunu ortaya koyuyor. Mayıs itibariyle para dışı hususi sektörün yurtdışından sağladığı toplanmış güven borcu 904 milyon 122 bin dolar geriledi. Ve Ara 2021’deki 98 bilyon 165 milyon 843 bin dolar seviyesinden 97 bilyon 261 milyon 720 bin dolara indi. Düşüş ise ayrıntılı vadeli emniyet borcundaki 1 milyar 40 milyon 316 bin dolarlık azalmadan kaynaklandı. Para dışı hususi sektörün yurtdışından sağladığı kısa vadeli yüreklilik borcu mayıs itibariyle yılsonuna göre 136 milyon 194 bin dolar yükseldi.

Ticari kredide almanak kur etkisinden arındırılmış nema yüzdelik 30

Makroihtiyati önlemler ticari kredilerde artım hızının dahi yavaşlamasına sebep oluyor. Ticari kredilerde kur etkisinden arındırılmış yıllık büyüme yüzde 30’a indi. Mecmu yüreklilik artış hızı ise gene kur etkisinden arındırılmış yıllık adına yüzde 32,8 kendisine hesaplandı. 13 haftalık kırat etkisinden arındırılmış ve yıllıklandırılmış ticari kredi çoğalma hızı ise yüzde 28,5’e indi. Bütün güven çoğalma hızı da 13 haftalık düzey etkisinden arındırılmış kendisine yüzdelik 37,73’e düştü.

TL cinsi ticari cesaret faizi % 31,33 seviyesinde

Tarz Bankası verilerine göre TL cinsi ticari itimat faizleri 22 Temmuz haftasında yüzde 31,33 ile Kasım 2018’den bu yana görülen arz faziletkâr seviyesine artık. Haziranın ikinci haftasıyla alay malay hızlanan TL cinsi ticari kredi faizlerindeki artım sürerken yüzde 14’te 7 aydır sabit bırakılan politika faizi göz önüne alındığında aradaki kibrit açılmaya devam ediyor. Bankacılık sektörü kaynakları yüreklilik faizleri ile siyaset faizi arasındaki makasın bu büyüklüğünde ince müddet ve bu kadar açıldığı başka bir dolaşma olmadığına da ilgi çekti.

Kavcıoğlu’nun ‘stokçuluk’ ithamına iş dünyasından tepkiler sürüyor

Ticari krediler yüzdelik 46 arttı

İSO toplantısında Bahçıvan ile Kavcıoğlu ortada gerilim yükseldi