Hadrianaupolis’te, “Asklepios” varlığına işaret eden 1800 yıllık yazıt bulundu

Karabük’ün Eskipazar ilçesinde Geç Kalkolitik, Roma ve Erken Bizans dönemlerinde yerleşme yeri kendisine beğenilen Hadrianaupolis Antika Kenti’nde, Asklepios varlığına işaret fail kitabe bulundu.

Karabük Üniversitesi Literatür Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş başkanlığında 2003’te başlatılan kazı çalışmaları, yılın 12 kocaoğlan kesintisiz bitmeme ediyor.

Geçen sene ortaya çıkartılan dördül düzenlenen aynı yapıda bitmeme eden kazılardaki tıpkı kaya parçasında “Kurtarma Aracı Asklepios’a Ailios Deiotaros sundu” ifadesi bulunan bire bir kitabe bulundu.

“Asklepios antik dönemde keyif tanrısıdır”

Doç. Dr. Çelikbaş, AA muhabirine, yazıtın Hadrianaupolis ve Karadeniz arkeolojisi açısından çokça kebir olduğunu söyledi.

Çelikbaş, “Yazıtta, ‘Kurtarıcı Asklepios’a Ailios Deiotaros sundu’ yazıyor. Burada Asklepios’un varlığını tutum ediyorduk amma yazıtın çıkmasıyla artık Hadrianaupolis’te Asklepios kültürünün varlığını açık benzeri şekilde belirleme etmiş olduk. Asklepios antika dönemde esenlik tanrısıdır. Asklepios kültürünün olduğu yerlerde genellikle şifahaneler yani antika dönemin hastaneleri bulunur.” diye konuştu.

Antika dönemin şifahanelerinin Bergama’da ve Allianoi’birlikte görüldüğüne dikkati calip Çelikbaş, şöyle devam etti:

“Karadeniz’üstelik Asklepios kültürünün ilk kez tespit edildiğini söyleyebiliriz. Hadrianaupolis’in kişi basmış olduğu sikkelerde tanrı Asklepios figürlerini görmüştük. Sikkelerdeki figürler bire bir yerdeki firez varlığını yüzde beniz rapor etmez. Tıpkısı adak sütununda patera ve yılanları görmüştük. Bunun Asklepios ile bağlantılı olduğunu düşünmüştük ancak yazıtın çıkması ile Hadrianaupolis’te amiyane aynı Asklepios kültürünün olduğunu net ayrımsız şekilde ortaya koydu.”

“Roma döneminin yeryüzü heybetli kült merkezlerinden”

Hadrianaupolis’in sınırları zarfında Akkaya termal kaynağının olduğunu hatırlatan Çelikbaş, “Genellikle Asklepioslar sıcak su kaynaklarının etrafında peki. Akkaya termal kaynağının yakınında olması Asklepios kültürünün burada olmasındaki genişlik nazik hastalık yerine karşımıza çıkıyor. Hadrianaupolis, antika dönemin, özellikle Roma döneminin yeryüzü makro kült merkezlerinden olduğunu söyleyebiliriz.” ifadelerini kullandı.

Yazıtın milattan bilahare 2. yüzyıla ilgili olduğunu tamlayan Çelikbaş, “Bu birlikte er imparatorluk dönemi eylemek. Hadrianaupolis’in aşağı er ilhanlık döneminde koca aynı Roma kenti ve tıpkısı kült merkezi olduğunu söyleyebiliriz.” dedi.

Hadrianaupolis

Milattan evvel 1’inci yüzyılda kurulan ve milattan sonra 8’inci yüzyıla büyüklüğünde yerleşim yeri kendisine mergup antik site, ilçenin 3 kilometre batısında kayran alıyor.

Hadrianaupolis Antik Kentinde, İncil’de adı güzeşte nehirler Geon, Phison, Tigris ve Euphrates’un kayran aldığı, beygir, fil, panter, geyik ve grifon (konferans tarihinde tanıdık elinin körü benzeri hayvana verilen benibeşer) üzere bir nice hayvanın betimleme edildiği kiliselerin tabanındaki mozaiklerle ünlenen ve bu nedenle “Karadeniz’in Zeugması” şeklinde adlandırılan antik kentte, şimdiye kadar iki ısıdam, iki kilise, ayrımsız savunma yapısı, kayaç mezarları, oyun, tıpkısı kemerli ve kubbeli yapı, anıtsal kültik niş, uğur, villa, farklı abidevi binalar ile gâh ilmek alanları kadar yapılar bulundu.

Karabük Valiliğince ören namına dönüştürülmesi üzere Firez ve Turizm Bakanlığına başvuruda bulunulan antik kentten elde edilen bulgulardan taşınabilir olanlar, kasaba illerdeki müzelere götürülüyor, yurt ise bulunduğu yerde korunuyor.

Dört Irmak Kilisesi’nin 50 metre büyüklüğünde güneyinde ilk kez sabık yıl yapılan kazılarda bulunan, satır ve ok ucu gibi eserlere rastlanan rubai planlı yapıda, serencam namına 1600 almanak baskül ağırlığı dönme yüzüne çıkarıldı.

Bulgular bölgenin geçmişine çırağ tutarken, antik kenti mülakat edenler kazı çalışmalarını yerinde müşahede fırsatı yakalıyor.

Ziyaretçiler, antika döneme ilişkin paraları, ölülere ilgili zatî eşyaları ve 1800 almanak nezir levhası ile Roma askerine ilgili 1800 almanak çipo maskeyi da yakından inceleyebiliyor.



Share: